Μου' χες τάξει Άννα

Έχω να κοιμηθώ περίπου 3.000 ώρες. Γύρισα σπίτι κουρασμένος. Ξάπλωσα αλλά δεν μπορώ να κοιμηθώ. Το μεσημέρι διάβασα μια ιστορία στο χνούδι και δεν μπορώ να τη βγάλω από το μυαλό μου. Κυρίως γιατί μου φέρνει στο νου μια δική μου εμπειρία που την έχω μοιραστεί με πολύ λίγους. Το μόνο που θέλω είναι να σας τη διηγηθώ. Και μετά ίσως κοιμηθώ λιγάκι.

Καθόμουν στα σκαλιά της εισόδου του πανεπιστημίου, ένα μεσημέρι του Δεκέμβρη πριν 4 περίπου χρόνια στο Λονδίνο. Χάζευα μια τράπουλα με φιγούρες «Χάρι Πότερ» που είχα δυσκολευτεί πολύ να βρω. Θυμάμαι πως ήταν ένα πολύ όμορφο μεσημέρι: είχα κάνει μια εξαιρετική παρουσίαση για τα ποδοσφαιρικά συμβόλαια, είχα βρει τη τράπουλα που έψαχνα και έτρωγα το αγαπημένο μου bagel.
Με πλησιάζει τότε ένας καθηγητής μου και μου λέει πως μια κυρία ήθελε να με δει. Μια μικροκαμωμένη γυναίκα, γύρω στα 45, με αναστατωμένα μαλλιά και μια πολύ μεγάλη τσάντα. Η κυρία Ελένη. Δεν ήθελε εμένα συγκεκριμένα. Ήθελε κάποιον Έλληνα που μιλούσε αγγλικά. Με τράβηξε από το χέρι κι άρχισε να προχωράει στο δρόμο σχεδόν σέρνοντας με. Πριν προλάβω ν’ αντιδράσω άρχισε να μου εξηγεί: την έλεγαν Ελένη, ήταν από τη Θεσσαλονίκη και στο νοσοκομείο δυο τετράγωνα πιο πέρα νοσηλευόταν για 1,5 μήνα περίπου η κόρη της, η Άννα. Η Άννα έπασχε από λευχαιμία. Η μαμά Ελένη ήρθε κατά τύχη στο πανεπιστήμιο. Ή μάλλον κατ’ ανάγκη. Έπρεπε να μιλήσει στον γιατρό επειγόντως και ο γιος της θα ερχόταν αργά το βράδυ στο νοσοκομείο. Εκείνη δεν μιλούσε ‘τα εγγλέζικα’. «Θα’ ρθείς;» μου είπε «στα πόδια σου πέφτω». Θυμάμαι πως η φωνή της δεν είχε την παραμικρή υποψία παράκλησης. Μάλλον εννοούσε πως «θα έρθεις ακόμα και αν χρειαστεί να πέσω στα πόδια σου». Το να παρακαλέσει έναν άγνωστο στη μέση του δρόμου ήταν μια πολυτέλεια που η απελπισία της δεν επέτρεπε. Άρχισα να περπατάω προς την κατεύθυνση του νοσοκομείου χωρίς καν να της απαντήσω. Θα ήταν ψέμα όμως αν σας έκρυβα πως ένα τόσο δα κομματάκι μέσα μου ήθελε να αρχίσει να τρέχει προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Η Άννα ήταν μικρή. Γύρω στα 18, αν θυμάμαι καλά. Με τεράστια μάτια. Μόλις με είδε έκανε να φορέσει ένα μαντήλι στο λείο κεφάλι της. Συστήθηκα και με μια κίνηση που δεν υπολόγισα, τράβηξα απαλά το μαντήλι από το κεφάλι της. Δεν αντέδρασε. Δεν αντιδρούσε ιδιαίτερα. Μου ζήτησε μόνο πολύ ευγενικά να μιλήσω στον γιατρό. Πήγα στο διπλανό δωμάτιο και η μητέρα της με ακολούθησε.
Όπως αποκαλύφθηκε, η Άννα και οι γονείς της είχαν ζητήσει από τον γιατρό να της επιτρέψουν να επιστρέψει στην Ελλάδα για τις γιορτές των Χριστουγέννων. Ο γιατρός ήταν απόλυτος: ο οργανισμός της ήταν τόσο αδύναμος που ίσως πέθαινε στο ταξίδι. Πριν λίγη ώρα δε, είχαν βγει τα αποτελέσματα από τις τελευταίες της εξετάσεις και ήταν αποκαρδιωτικά. Η Άννα δεν είχε πολύ χρόνο. Ο γιατρός μιλούσε σ’ έναν εξαιρετικά αποστασιοποιημένο τόνο λες και περιέγραφε κάτι που είχε συμβεί χρόνια πριν και δεν είχε καμία αξία να το συζητάμε ακόμα. Η μαμά Ελένη κοίταζε πότε τον ανέκφραστο γιατρό και πότε εμένα που του μιλούσα και χαμογελούσα. Και η γη δεν άνοιγε να με καταπιεί.
Είπα στον γιατρό πως μου ήταν αδύνατον να μεταφέρω αυτά που μου έλεγε στη μαμά Ελένη. Προσπαθούσα μάταια να του εκμαιεύσω ένα περιθώριο. Έστω και αυτό του θαύματος. «Το θαύμα είναι η ματαιότερη ελπίδα» μου είπε. Είναι η πρώτη φορά στη ζωή μου που επαναλαμβάνω αυτές τις λέξεις. Μάλλον γιατί είναι τυχαίες λέξεις βαλμένες στη σκληρότερη σειρά.
Μιλούσαμε περίπου ένα τέταρτο με τον γιατρό. Η μαμά Ελένη σιωπηλή. Είχε μπερδευτεί: εγώ χαμογελούσα και ο γιατρός μιλούσε σαν αυτόματος τηλεφωνητής. Όταν τελείωσε μου έσφιξε πολύ δυνατά το χέρι. Λες και ήθελε να με συνεφέρει. Γύρισα στη μαμά Ελένη και της είπα ψέματα. Πολλά ψέματα. Πως τα αποτελέσματα από τις τελευταίες εξετάσεις έδειχναν πως η κατάσταση της Άννας ήταν σταθερή. Πως ήταν δύσκολο να επιστρέψει στην Ελλάδα για τις γιορτές γιατί ο οργανισμός ήθελε ανάπαυση προκειμένου να δείξει σημάδια βελτίωσης. Και διάφορα τέτοια. Δεν ξέρω γιατί τα είπα αυτά. Ίσως γιατί είμαι ένας παθολογικός ψεύτης. Ίσως γιατί οι επόμενες μέρες θα ήταν πολύ δύσκολες για την Άννα και την οικογένεια της και τους άξιζε τουλάχιστον ένα μεσημέρι με λίγο φως παραπάνω. Δεν ξέρω γιατί. Απλά το έκανα.
Πήγαμε στο δωμάτιο. Η μαμά Ελένη διηγήθηκε στην Άννα όσα της είχα μεταφέρει. Και μετά βγήκε να μας φέρει πορτοκαλάδες. «Καλά έκανες και της τα είπες αυτά» μου είπε «και ο αδερφός μου τα ίδια της λέει. Αλλά δε νομίζω πως τα πιστεύει». Την πήρα αγκαλιά. Οι λέξεις είχαν σβηστεί από το κεφάλι μου. «Απλά να! Δεν θέλω να πεθάνω εδώ. Προτιμώ στο σπίτι μου». «Αννούλα μου, το ταξίδι είναι μεγάλο» της είπα και μας διέκοψε η μαμά της. Η συζήτηση σταμάτησε εκεί και άρχισαν να με ρωτάνε για τις σπουδές μου, την Αγγλία και άλλα τέτοια. Ίσως το βρείτε ηλίθιο αλλά άρχισα πάλι να λέω ψέματα. Τους είπα πως δεν σπούδαζα. Είπα πως δούλευα σ’ ένα εργοστάσιο και πως έξω από το πανεπιστήμιο περίμενα έναν φίλο μου. Τους είπα πως δεν είχα γονείς, ούτε οικογένεια και ζούσα χρόνια μόνος στην Αγγλία. Η Άννα ήθελε να σπουδάσει νομικά. Εγώ τελείωνα το πρώτο μου μεταπτυχιακό στα νομικά και μου φάνηκε βάναυσο να της μιλήσω γι’ αυτό που δεν θα είχε ποτέ την ευκαιρία να σπουδάσει. Μου φάνηκε άδικο να της μιλήσω για την ευτυχισμένη μου ζωή, τις σπουδές και την οικογένεια μου. Μου φάνηκε άδικο να της μιλήσω για τη ζωή που έχανε. Όχι πως υπήρχε μέτρο σύγκρισης όμως δεν είχα άλλα όπλα εκείνη τη στιγμή. Μόνο τα ψέματα και το λευκό χέρι της Άννας που ζέσταινα στις παλάμες μου. Ή ίσως και να πάγωνε αυτό τις δικές μου. Δεν είμαι σίγουρος.
Έμεινα μέχρι αργά το απόγευμα. Παίξαμε χαρτιά, της έφερα κρυφά κινέζικο, μου μίλησε για τους φίλους της και κάποια στιγμή το κάτωχρο πρόσωπο της μου φάνηκε πως κοκκίνισε. Ποτέ δεν βεβαιώθηκα.
Γύρισα σπίτι και ήθελα να βγάλω από πάνω μου τη λύπη. Κοιμήθηκα με τα ρούχα κατάκοπος. Και όλο το βράδυ έβλεπα θάνατο στα όνειρα μου. Μέχρι τα ξημερώματα τα όνειρα μου είχαν παγώσει. Και το πρωί δεν έμοιαζε με καινούρια μέρα.
Το απόγευμα επέστρεφα στην Ελλάδα. Πέρασα το μεσημέρι από το νοσοκομείο. Η Άννα έλειπε. Μια νοσοκόμα μου είπε πως μόλις την είχαν πάει για εξετάσεις και θα αργούσε. Της άφησα μια μεγάλη τσάντα με βιβλία, την κασετίνα με τα πάρα πολλά μολύβια και μαρκαδοράκια, την τράπουλα του ‘Χάρι Πότερ’ κι ένα μπλουζάκι με τον Πλούτο που ήταν ο αγαπημένος της σκύλος. Στο εσώφυλλο ενός βιβλίου της άφησα ένα σημείωμα «Ήρθα και δεν σε βρήκα. Πρέπει να λείψω για λίγες μέρες. Να με περιμένεις.»
Όταν επέστρεψα στο Λονδίνο στο δωμάτιο της Άννας ήταν μια άλλη κοπέλα. Έφυγα χωρίς να ρωτήσω κανέναν τι απέγινε. Ακόμα πιστεύω πως το θαύμα έγινε και η Άννα γύρισε στη Θεσσαλονίκη και πως τελειώνει τη Νομική τώρα που σας γράφω. Δεν με νοιάζει που δεν με περίμενε. Πάντα θα πιστεύω πως η Άννα νίκησε. Και αν κάποιος μου πει το αντίθετο δεν θα τον πιστέψω.